Gen 5HTTLPR + ruziënde ouders = ADHD
Interactie tussen DNA en psychologie helpt ADHD verklaren
Waarom krijgt het ene kind ADHD en het andere niet? Lang was de oorzaak onduidelijk, maar nu blijkt een aanpak die kijkt naar de interactie tussen genen enpsychologie succesvol. Amerikaanse wetenschappers legden een interactie tussen het gen 5HTTLPR en spanning door ruziënde ouders bloot.
Wetenschappers zoeken al een tijd naar genen die de kans op de aandacht- en concentratiestoornis ADHD vergroten. Vooral genen die rommelen met de dopamine- en serotoninehuishouding in ons brein komen in aanmerking, aangezien we weten dat ADHD-medicijnen zoals Ritalin inwerken op deze boodschapperstofjes. Maar met dit genenonderzoek is een probleem: telkens blijkt dat genen wel invloed hebben, maar dat die invloed slechts klein is. Je zou denken dat de opvoeding of de leefomgeving dan een doorslaggevende rol zou spelen bij ADHD, maar dat is ook niet zo. Net als bij genen geldt hier: psychologische factoren hebben wel invloed, maar die is gering. We zitten dus met een wetenschappelijk raadsel: wat is nu precies de oorzaak van ADHD?
Een team van Amerikaanse onderzoekers onder leiding van Molly Nikolas van Michigan State University hebben nu een grote stap gezet in de ontrafeling van dat raadsel. Zij keken bij meer dan 300 kinderen naar hun genen én hun psychologische omgeving. Sommige van de kinderen hadden ADHD, anderen niet. Bij de kinderen met ADHD werd vaker een afwijkende variant van het gen 5HTTLPR gevonden. Dit gen houdt zich bezig met de hoeveelheid serotonine in je hersenen en kan, als hij heel kort is of juist heel lang, voor problemen zorgen. Maar dat gebeurt alleen, zo ontdekten Nikolas & co, als kinderen bovendien veel last hebben van spanning doordat hun ouders veel ruzie maken. Dit noemen we een interactie-effect: het gen en de spanning van ruzie ‘werken samen’ om ADHD te veroorzaken.
Niet de enige interactie
Het is onwaarschijnlijk dat ruziënde ouders plus 5HTTLPR het enige interactie-effect is dat een rol speelt bij ADHD. Maar nu weten onderzoekers tenminste wel dat het weinig zin heeft om te zoeken naar een enkel gen, of een enkele psychologische factor. In plaats daarvan zullen psychologen en genetici nu moeten samenwerken om meer te weten te komen over het raadsel van ADHD.
Genen en omgeving
Lang beschouwden wetenschappers het DNA als een soort blauwdruk voor een mens. Maar nu weten we dat die zienswijze niet klopt. Puur en alleen het feit dat je een gen hebt, betekent nog niet dat die ook iets doet. Veel genen hebben een invloed van buitenaf –een hormoon dat langskomt, een gebeurtenis in de leefomgeving, iets dat je leert tijdens de opvoeding – nodig om actief te worden. Pas dan laten ze hun invloed gelden. Interactie-effecten zijn dus heel normaal en aan de orde van de dag. De wetenschap die bestudeert onder welke omstandigheden genen aan en uit gaan, heet de epigenetica.
Bron: http://www.kennislink.nl/publicaties/gen-5httlpr-+-ruziende-ouders-=-adhd
Beautiful Mind 